Macroglossum stellatarum

LEPIDOPTERA SPHINGIDAE MACROGLOSSINAE Macroglossum stellatarum

Bilimsel adı Macroglossum stellatarum (Linnaeus, 1758), İngilizce adı Hummingbird Hawkmoth ve Türkçe adı Güvercinkuyruklu Atmacagüvesi olarak bilinen bu güvenin kanat genişliği 40-50 mm.'dir. Ergin güvelerin üst kanatları açık kahverengi ve siyah dalgalı çapraz çizgilidir, alt kanatlarsa koyu turuncu ve kenarları koyu şeritlidir. Gövdesi güçlü, abdomenin ucu genişleyerek kuş kuyruğu gibi görünüş alır ve beyaz-siyah bir renk sergiler, uzun bir dile sahiptir. İngilizce adından da anlaşılacağı üzere uzun diliyle konmadan Sinek kuşları (Kolibri) gibi nektar emer. Bu karakteristik özelliği, havada asılı kalarak çiçek özü ile beslenen Sinek kuşları ile karıştırılmasına sebep olur. Jasminum, Buddleja, Nicotiana, Tulipa, Primula, Viola, Syringa, Verbena, Echium, Phlox ve Stachys gibi nektarı bol olan çiçek türlerini ziyaret eder ve polenleri taşıyarak çiçeklerin döllenmesine yardımcı olur. Macroglossum stellatarum dakikada ortalama 19.37 bitkiyi ziyaret edebilir (Tekel Tütün Enstitüsü Raporları İlkkanun 1943 Sayı:1 Sayfa:71-72). Bu güve türünün iyi bir hafızaya sahip olduğu ve hemen hemen aynı saatlerde hergün aynı çiçek tarhlarını ziyaret ettiği söylenir (Pittaway, 1993) (Heinig (1981a, 1984).). Yaşam alanları; güneşli, kesilip yere devrilmiş ağaçlardan temizlenmiş alanlar; güneye bakan otluk yamaçlar; fundalık alanlar; orman kenarları (Kaynakça: Field Guide to Butterflies & Moths of Britain and Europe,1991, The Crowood Press). Özellikle gündüz uçmayı tercih eder ve çiçekten çiçeğe çok hızlı hareketlerle dolaşır. Gün ağarırken, akşam karanlığında, gece ve yağmurlu havalarda bile uçtuğu görülmüştür. Tüm yıl boyunca yaygın olarak görülebilir. Ergin halde kışlar. Bu özellikleri nedeniyle diğer gündüz aktif Sphingidae türlerinden ayrılır. Soğuk havaların başlamasıyla mağaralar, kayalık ve sarp uçurumlar, boş evler, ağaç ve barakalardaki oyuklarda kışlamaya uygun yer arayan güveler görülebilir. Ergin halde kışlayabildiklerinden, ılık havalarda ortaya çıkarlar. Göçmen ve yıl boyunca çok sayıda nesil veren bir türdür. Düzgün, soluk yeşil renkli, küre biçimindeki yumurtaları yaklaşık 1 mm. çapındadır. Galium bitkisinin açılmamış tomurcuklarına benzer. Yumurta evresi 6-8 gün sürer. Macroglossum stellatarum'un dişi ve erkek güveleri nadiren bir saatten fazla birlikte kalsalar da, çiftleşme döneminde sarp kayalıklar ve binaların çevresinde yada açık alanlarda bazen çift olarak birlikte bir yukarı bir aşağı hızla uçarken görülebilirler. Macroglossum stellatarum ergin güveleri, diğer Sphingidae türlerinden farklı olarak çiftleşme anında uçabilme yeteneğine sahiptirler, bu davranışları ile kelebeklere benzerler. Müteakip bir beslenme döneminden sonra, gebe dişi güveler güneşli yerleri seven Galium kümelerini aramaya başlarlar. Havada asılı kalarak önce her bir kümeyi dikkatlice filiz filiz yoklar ve çiçek tomurcuklarının arasına tek bir yumurta bırakır. Her bir dişi güve 200 kadar yumurta bırakır. Bu yüzden yumurta bırakma epey zaman alır. Larvalar Polimorf (çokbiçimli)'dur. Yetişkin larvalar 45 mm.'dir. Yumurtadan yeni çıkan larvalar açık renkli ve silindir biçimindedir, yaklaşık 2-3 mm. uzunlukta olurlar. Larval dönemin başlangıcından itibaren konukçu bitkiden bol miktarda yerler, bu yüzden gelişimleri hızlı olur. İkinci larval dönemde larvalar yeşil renge bürünür ve küçük sarı noktalar vücudu kaplar. Larvanın baş kısmından son segmentteki iğnemsi çıkıntıya kadar vücudun her iki yanında krem renkle sınırlanmış koyu gri dorsolateral (sırt yanı) çizgiler ile özdeş ventrolateral (karın yanı) çizgiler uzanır. Sırt orta kısmı koyu yeşildir. Son segmentteki iğnemsi çıkıntı eflatuni kırmızı renginde olup uç kısmı turuncudur. Son larval dönemde bu iğnemsi çıkıntı, eflatuni kırmızıdan mavi renge dönüşür. Bazı durumlarda, larval dönemin finalinde yeşil rengin yerini tamamiyle kırmızımsı kahverengi alır. Pupa öncesi koyu erik rengine bürünür. Larvalar konukçu bitkinin üst kısımlarında tamamen açıkta beslenirler. Dinlenmek ya da deri değiştirmek için konukçu bitkinin birbirine karışmış dalları arasını tercih eder. Ilık ve güneşli havalarda bol bol beslenerek larval dönemi 20 gün gibi kısa bir sürede tamamlayabilirler. Larvalar ana konukçu bitki olan Galium'un yetiştiği açık alanlar, tarla ve yol kenarları, kumullar ve trenyolu dolgu kenarları gibi her yerde yaz boyunca görülebilir. Galium, Galium verum, Rubia, Carduus, Phlox, Petunia, Aster, Centaurea, Stellaria, Centranthus, Epilobium türleri konukçu bitkilerdir. Pupa 30-35 mm.dir. Soluk, yarı saydam kahverengimsi krem renge sahiptir. Özellikle kanatları ve hava delikleri daha koyu kahverengi beneklidir. Proboskisi belirgin, çift karinalı ve yana doğru basıktır, karina boyunca siyahtır. Kremasteri iki sivri iğnemsi uzantı ile sonlanır. Pupa, ipeksi liflerle gevşek örülü bir koza içinde konukçu bitkinin arasında ya da zemindeki bitki artıkları arasında bulunur. Pupa olarak kışlamaz. Dünya Dağılımı; Güney Avrupa ve Kuzey Afrika'dan Orta Asya, Altay Dağları (Izerskiy, 1999), Orta Doğu ve Pakistan, Rusya, Çin, Moğolistan, Kuzey Kore, Güney Kore, Japonya' ya kadar dağılım gösterir.


Turunç-Muğla 28.08.2010 Photo © İlker ERKAN, Identification by İlker ERKAN

Turunç-Muğla 24.08.2010 Photo © İlker ERKAN, Identification by İlker ERKAN

Dalyan-Muğla 24.08.2008 Photo © İlker ERKAN, Identification by İlker ERKAN

Benzer Türler:
  • Hemaris croatica (Esper, 1800)
KAYNAKÇA :

0 yorum:

Post a Comment

Great thanks for your comments