Agrius convolvuli

LEPIDOPTERA SPHINGIDAE SPHINGINAE Agrius convolvuli

Bilimsel adı Agrius convolvuli (Linnaeus, 1758) ve İngilizce adı Convolvulus Hawkmoth olarak bilinen bu güvenin kanat genişliği 95-130 mm.'dir. Ergin güveler dimorf (çiftbiçimli)’dur. Dişi güveler erkek güvelerden çoğu kez daha büyüktür. Hakim renk kuzguni gridir. Koyu tonlarda ebru deseni üst kanatları ince uzundur. Alt kanatları koyu ve açık gri şeritlerle bezelidir. Abdomenin üstündeki pembe, siyah ve beyaz renkli desenler hemen göze çarpar. Dilinin uzunluğu 130 mm'dir. Ergin güveler süs ve yabani çiçek nektarını severler. Tarımsal alanlar (özellikle patates tarlaları), bozkırlar gibi ılık açık alanlar; çiçek tarhları, "Convolvulus" ile kaplı çitler; yoğun ormanlık alanlardan başka hemen hemen her yerde görülebilir. Ergin güveler özellikle ağaç gövdeleri, çitler, telgraf direkleri ya da çıplak toprak gibi sert yüzeylerde gün boyunca dinlenir. Dinlenme sırasında kanatları kapalı iken çatı formunu alır ve parçalanmış gri odun parçasını andırır. Bu yüzden fark edilmesi zordur. Mayıs-Eylül ayları arasında ve gece uçarlar. Diğer Sphingidae türlerinde olduğu gibi çok hızlı hareket ederler. Göçmendir. Acherontia atropos’dan daha yüksek sayılarda ve daha kuzeye göçedebilir. Bu sayı ılık yıllarda daha da artabilir. Soğuk havalara Acherontia atropos’dan daha çok duyarlıdır. Bazen çiftler halinde görülebilir, çoğunlukla gece yarısına doğru eşleşirler, gün ağarmadan ayrılırlar. Agrius convolvuli oldukça aktif ve güçlü bir uçucudur, yağmur ve rüzgara rağmen uçabilir. Ergin güveler Nicotiana, Petunia, Lilium, Phlox ve Jasminum gibi boru biçimli çiçekleri ziyaret eder, havada asılı kalarak 130 mm.’ye varan dili ile bir çiçekten diğerine çok hızlı hareketlerle dolaşır. Işığa gelir. Çoğu ergin güve karanlık bastıktan iki saat sonra uçmaya başlar. Yıl boyunca çok sayıda nesil veren bir türdür. Hemen hemen küre biçimindeki yumurtalar güvenin boyuna göre çok küçüktür, 1,30 X 1,15 mm. Yumurtalar bırakıldıkları anda parlak, düzgün ve mavi-yeşil renklidir, daha sonra sarımsı yeşil renge bürünürler. Dişi güveler yumurtaları konukçu bitkinin yapraklarının alt yüzüne ya da üstüne tek tek bırakır. Her bir dişi güve 200 kadar yumurta bırakır. Yumurta evresi 10-15 gün sürer. Larvalar Trimorf (üç farklı şekil gösteren)'dur: yeşil, kahverengi ya da sarı. Yetişkin larvalar 100-110 mm.'dir. Yumurtadan henüz çıkan ince, 3-4 mm. uzunluktaki larva yumurta kabuğunu bırakır ve hemen yakınındaki bir yaprağın altında dinlenmek üzere uygun bir yer bulur. Larval dönemin başlangıcında mat mavi-yeşil renge hakim olan larvanın son segmentteki iğnemsi çıkıntısı düz ve siyah uçludur. Larvalar beslendikçe aşama aşama açık yeşil renge bürünür. Başlangıç döneminde az yiyecek tüketirler, konukçu bitkinin yapraklarında küçük küçük delikler görülür. Bu ilk dönemde az yediği için larva gelişimi yavaş olur. İkinci ve üçüncü larval dönemlerde larvanın rengi daha da koyulaşır ve ayva sarısı yanal çizgiler belirir. Dördüncü larval dönemle birlikte hem gece hem de gündüz yiyecek tüketimi artar ve gelişimi belirgin ölçüde daha hızlı olur. Yeşil, kahverengi ve zaman zaman sarı renk formları bu dönemde açığa çıkar. Yetişkin larvalar gündüzleri çoğunlukla gizlenir, sadece geceleri beslenmek için görünürler. Beslenirken oldukça ağır hareket ederler. Larvaları geniş yapraklı ağaçlar, süs sarmaşığı ve Zakkum bitkisinin yaprakları ile beslenir. Larvalar Nisan’dan Kasım’a kadar görülür, daha kuzeyde Temmuz-Ağustos-Eylül aylarında görülür. Pupa öncesi dönemde vücutlarında salya ortaya çıkar. Larvaları “Convolvulus” yaprakları ile beslendiği için Latince adı “convolvuli”dir. Konukçu bitkileri; Convolvulus, Convolvulus arvensis, Ipomoea, Calystegia, Calystegia sepium, Phaseolus, Chrysanthemum, Helianthus, Rumex, Petunia, Lonicera, Zygophyllum dumosum (Ölü Deniz, İsrail, Müller et al., 2005b)'dur. Pupa 50-60 mm.’dir. Kızıl kahverengi/maun rengi pupanın yağlı gibi parlak bir yapısı vardır. Sürahi sapına benzer büyük proboskisi diğer türlerden ayıran özelliğidir. Çok hassas ve hareketlidir. Rahatsız edilince birden kıpırdar. Pupa dönemini 10-20 cm. derinliğe varan yumuşak nemli toprakta kaygan kenarlı bir oyukta geçirir. Pupa olarak kışlar. Avrupa’da kışları oldukça az sayıda pupa hayatta kalabilmeyi başarır. Dünya Dağılımı; Batı Palaearctic’in en ılık bölgelerinde dağılım gösterir.


Turunç-Muğla 05.10.2010 Photo © İlker ERKAN, Identification by İlker ERKAN

Benzer Türler:
  • Agrius cingulatus (Fabricius, 1775)
KAYNAKÇA :

0 yorum:

Post a Comment

Great thanks for your comments